Geri dönüşüm, Bertaraf ve Enerji Kazanımı Dahil Geri Kazanım Tesisleri Kurulumu

Ülkemizde oluşan başlıca tehlikeli atıklara örnek olarak;

• Tehlikeli madde ile kontamine olmuş ambalajlar (boya kutuları, kimyasal kapları, yağ teneke ve varilleri v.b. kısacası, üzerinde tehlikelilik işareti (yanıcı, parlayıcı, toksik çevreye zararlı gibi) bulunan ambalajlar)
• Atık Yağlar (Motor, makine ve türbin yağları, sentetik ve mineral yağlar, emülsiyon ve solüsyonlar)
• Metallerin mekanik olarak işlenmesi esnasında oluşan ve yağ bulaşmış atıklar (yağlı metal talaşları, metalik çamurlar v.b.)
• Yağlı araç parçaları,
• Tehlikeli madde ile pislenmiş bez, eldiven, üstübü gibi atıklar
• Boya ve vernik kalıntıları,
• Eski piller ve aküler,
• Organik solventler,
• Flouresan lambalar, kartuş ve tonerler,
• Pestisitler,
• Asbest içeren maddeler,
• Filtre tozları
• Siyanür içeren sertleştirme tuzları
• Metal içeren boya ve fosfat çamuru
• Yağ içeren kablo atıkları
• Fotoğrafçılık endüstrisinden kaynaklanan film banyo suları

gibi atıklar verilebilir.

Geri Kazanım ve Bertaraf Tesislerine Çevre Lisansı Alınması

Çevre lisansı alınması aşamasında Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-3 C bölümünde yer alan Teknik Uygunluk Raporunda bu Yönetmeliğin Ek-19’unda verilen bilgi ve belgelerin bulunması zorunludur.

TEHLİKESİZ ATIK

Tehlikesiz ve inert atıkların sahipleri ve taşıyanları tarafından denizlere, göllere, akarsulara, ormanlara veya herhangi bir yere dökülmesi ve Bakanlığın lisans verdiği tesisler dışında geri kazanımı yasaktır.

Tehlikesiz ve inert atık geri kazanım tesisi kurmak ve işletmek isteyen gerçek ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans almak zorundadır. Tehlikesiz ve inert atık geri kazanım tesislerine lisans verilmesi aşamasında (Ek 3) de verilen bilgi ve belgeler talep edilir. Birbirini tamamlayan ve benzer teknoloji kullanan kompleks tesis üniteleri, lisans alma açısından tek ünite sayılır.

Tehlikesiz ve inert atık geri kazanım tesisinin, projesi ve şartnamesine uygun olarak yapıldığının oluşturulacak komisyonca yerinde tespit edilmesi ve tesisin işletme koşullarını sağlayabildiğine karar verilmesi halinde, Bakanlıkça tesise lisans verilir. Bu lisans beş yıl süre ile geçerlidir. Lisans devredilecek ise, Bakanlığa başvurulur ve idari izinler yenilenir.

Atık üreticileri atıklarını geri kazanmayı planlıyorlarsa tehlikesiz ve inert atıklarını bu Tebliğde belirtilen usul ve esaslara göre geri kazanımını yapmakla yükümlüdürler.

ATIK YAĞ

Kullanılmış benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, gres ve diğer özel taşıt yağları ile hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, izolasyon, trafo, kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, kağıt makinesi, yatak ve diğer özel endüstriyel yağlar ve endüstriyel gresler, kullanılmış kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici ve benzeri özel müstahzarlar ve kullanıma uygun olmayan yağ ürünlerini ifade eder.

BİTKİSEL ATIK YAĞ

Bitkisel kökenli ve kullanım amacına uygun olarak piyasaya arz edilen gıda yağlarını ifade etmektedir.

Atık yağların, Bakanlıktan çevre lisansı almış geri kazanım tesisleri tarafından toplanarak endüstride kullanılacak yarı mamul (külçe sabun, stearin, kimya sanayinde kullanılacak hammadde ve benzeri) ve ürün (sabun, biyodizel ve benzeri) elde edilmesi işlemleri bitkisel atık yağların geri kazanımıdır.

II. kategori atık yağlar ile I. kategori atık yağların geri kazanım işlemleri sonucunda ürün kalitesi tutturulamayan atık yağlar, enerji geri kazanımı amacıyla mevcut yakıta ilave edilerek kullanılabilir. Bu amaçla Bakanlıktan çevre lisansı alınması zorunludur.

ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLER

Yeniden kullanılabilecek durumda olmayan, evsel atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, bertaraf edilmesi gereken kullanılmış pil ve akümülatörleri ifade eder. Atık pil ve akümülatörlerin geri kazanılması esastır.

Geri Kazanım Tesisleri İşletmecileri çevre lisansı almakla, atık yönetimi ile ilgili kayıtları tutmak ve beyanları yapmak ile yükümlüdür.

ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLER

Ömrünü tamamladığı belirlenerek araçtan sökülen orijinal veya kaplanmış, bir daha araç üzerinde lastik olarak kullanılamayacak durumda olan ve üretim esnasında ortaya çıkan ıskarta lastikler ifade edilmektedir.

Geri kazanım ve bertaraf işlemlerinin, hava, su, toprak, bitki ve hayvanlar üzerinde tehlike yaratmadan, ses ve koku yoluyla çevreye herhangi bir olumsuz etkide bulunmadan ve doğal çevre ile koruma alanlarına zarar vermeden yapılması zorunludur. ÖTL’lerin geri kazanımı esastır.

Mekanik kırmayla granül kauçuk, çelik ve tekstilin ayrıştırıldığı tesisler, proliz ve diğer yöntemlerle karbon siyahı ve aromatik yağlar elde eden tesisler, rejenere kauçuk tesisleri ile benzeri tesislerin çevre lisansı alması zorunludur. Çevre lisansı alınması işlemlerinde Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-3 C sinde yer alan Teknik Uygunluk Raporunun içeriği, bu Yönetmelik kapsamında Bakanlıkça yapılacak çalışmalarla belirlenir.

AMBALAJ ATIĞI

Hammaddeden işlenmiş ürüne kadar, bir ürünün üreticiden kullanıcıya veya tüketiciye ulaştırılması aşamasında, taşınması, korunması, saklanması ve satışa sunulması için kullanılan herhangi bir malzemeden yapılmış Ek-1’ de yer alan Ambalaj Tanımına İlişkin Açıklayıcı Örneklerde belirtilenler ile geri dönüşsüz olanlar da dâhil tüm ürünleri ifade eder.

Geri dönüşüm tesisi: Fabrika, satış noktası ve benzeri üniteler içerisinde yapılan geri dönüşüm hariç, ambalaj atıklarının geri dönüşümünü sağlamak amacıyla kurulan tesisi ifade eder.

Ambalaj atıklarının toplanması-ayrılması, geri dönüştürülmesi ve/veya geri kazanılması amacıyla faaliyet göstermek isteyen gerçek ve tüzel kişiler, tesisleri için çevre lisansı almak zorundadır. Çevre lisansı alınması işlemlerinde Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

Geri dönüşüm/geri kazanım tesislerinin sağlaması gereken kriterler;

• Faaliyet gösterilen alanının zeminin beton olması,
• Tamamen kapalı olmaması durumunda, etrafı dışarıdan görülmeyecek şekilde en az iki metre yüksekliğinde çevrili, temiz, bakımlı ve/veya boyalı olması,
• Yıkama işlemi sonrası oluşan atık sular için toplama kanalları ve ızgara sistemine sahip olması,
• Gelen, geri dönüştürülen ve satılan ambalaj atıklarına ait bilgilerin kaydedildiği veri kayıt sisteminin bulunması,
• Çalışan personelinin sayısına ve çalışma şartlarına uygun olarak düzenlenmiş tuvalet, lavabo, soyunma odası, yemekhane ve sosyal ünitelerinin bulunması, zorunludur.

ULUS MÜHENDİSLİK ÇEVRE DANIŞMANLIK EĞİTİM İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ LTD.ŞTİ. olarak Geri dönüşüm, bertaraf ve enerji kazanımı dahil geri kazanım tesisleri kurulumu projelendirme ve danışmanlık hizmetleri ve çevre ile ilgili diğer hususlarda sizlere destek olmaya hazırız.